HOFPLEINVIADUCT, ROTTERDAM
Het Hofpleinviaduct is een 1,9 kilometer lang monumentaal spoorwegviaduct, gelegen in Rotterdam-Noord.
Het bouwwerk is bijzonder vanwege de langgerekte repetitie van betonnen (hof)bogen, maar ook vanwege de grote verscheidenheid van puien en bijhorende bedrijfsruimtes die de bogen vullen.
Voor de eigenaar hebben wij in meerdere fases gedeeltes van het viaduct en pui-invullingen gerestaureerd en verzorgen wij reeds meerdere jaren de begeleiding van het periodiek onderhoud.
Daarnaast zijn we tevens als restauratiearchitect betrokken bij de uitwerking van het dak van het viaduct tot een heus park – het Hofbogenpark.
Het Hofpleinviaduct maakt deel uit van de in 1905-1908 aangelegde Hofpleinlijn tussen Den Haag en Rotterdam. Het 1,9 kilometer lange viaduct bestaat uit 179 betonnen bogen en de stations Hofplein en Bergweg. De verhoogde aanleg voorkwam kruisingen met het wegverkeer en een al bestaande spoorlijn.
De spoorlijn was een succes, maar kreeg het in de loop van de 20e eeuw moeilijker door de opkomst van de auto. Vanaf de jaren ’60 werd er meermaals overwogen de lijn te sluiten en het Hofpleinviaduct te slopen. Uiteindelijk werden de trein- en later metrodiensten over het viaduct in 2010 gestaakt en bleef het viaduct na ruim 100 jaar plotseling werkloos achter.
Toen in 2006 duidelijk werd dat de Hofpleinlijn zou worden gesloten, werd het verwaarloosde viaduct gekocht door enkele woningcorporaties, die thans zijn opgegaan in Vestia en Havensteder. Zij voorzagen dat een opgeknapt viaduct nieuw leven in de wijken zou kunnen brengen en de leefbaarheid zou kunnen verbeteren. Na de sluiting werd in 2011-2015 allereerst station Hofplein gerestaureerd. Deze bogen huisvesten sindsdien diverse bedrijven, waaronder een sterrenrestaurant en een jazzclub.
Begin 2015 kregen wij opdracht voor het ontwerp van de verdere restauratie van het viaduct. Doel was de verhuurbaarheid te verbeteren door de transparantie van de puien te vergroten. Hiertoe werd gestart met het opstellen van een cultuurhistorische verkenning en een restauratievisie, gevolgd door een restauratieplan met ontwerp voor de booginvullingen.
Door de restauratievisie is het uniforme eindbeeld van de restauratie geborgd, ook al zal het nog jaren duren voordat de gehele lijn is aangepakt.
De eerste fase van de restauratie, uitgevoerd in 2015-2016 omvatte het betoncasco van 600 meter viaduct, met daarin 17 leegstaande bogen en station Bergweg. Daarbij werden fraaie vondsten gedaan, zoals de achter beplating verstopte pui van een automaterialenhandel. Deze werd gerestaureerd, net als de aan de Bergweg gelegen zijgevel van de uitbouw aan het viaduct, die onherkenbaar verminkt was, maar verrassend gaaf bewaard bleek.
De herstelde bogen werden ingevuld met een verscheidenheid aan bedrijven.
Aansluitend werd in 2018/2019 nog het betoncasco van het viaduct tussen enerzijds de Bergweg en de Bergselaan en anderzijds de Heer Bokelweg en de Teilingerstraat gerestaureerd, samen nog eens circa 600 meter.
Ook werden de laatste ruimten van het emplacement van station Hofplein, die al decennia verborgen lagen achter blinde muren, weer zichtbaar gemaakt, gerestaureerd en van een nieuwe gevelinvulling volgens eigentijds ontwerp voorzien.
Deze ruimten zijn verhuurd aan de bekende Rotterdamse bloemist ’s Zomers.
locatie :
periode :
type :
schaal :
opdrachtgever :
Rotterdam Noord
2015 – …
Rijksmonument
2 km lengte, +/- 10.000 m2
Hofbogen bv, Dudok Real Estate