CULTUURHISTORIE
Onderzoek naar de Nederlandse bemailngsgeschiedenis
Voor de Nederlandse Gemalenstichting doen wij al sinds 2009 onophoudelijk onderzoek naar allerlei facetten van de mechanische bemaling in Nederland. We beheren een database waarin alle gemalen in Nederland zijn gedocumenteerd en registreren de geschiedenis en ontwikkeling van deze gemalen. Hierdoor is een enorme hoeveelheid informatie over de geschiedenis van de mechanische bemaling in ons land aan het licht gekomen. Deze kennis heeft aan de basis gestaan van twee boeken.
Het boek “Het Water de Baas” is het eerste complete overzichtswerk dat specifiek ingaat op de geschiedenis van die mechanische bemaling in ons land. Het rijk geïllustreerde boek begint met een overzicht van de Nederlandse waterhuishouding door de eeuwen heen. Daarna volgt een uitgebreide beschrijving van de ontwikkeling van de technieken om het land met behulp van machines droog te maken en te houden: van het stoomgemaal in de negentiende eeuw tot het elektrische gemaal van nu. Daarbij wordt apart aandacht besteed aan belangrijke innovaties van Nederlandse ontwerpers en aan de fabrikanten, leveranciers en bouwers. Het boek wordt besloten met een blik in de toekomst. Voor ons Nederlanders blijven gemalen namelijk van levensbelang.
Het boek “Tussen Stoom en Stroom” behandelt de geschiedenis van de door middel van verbrandingsmotoren aangedreven gemalen in ons land. Deze gemaaltypologie vormde een relatief kort intermezzo tussen de aloude stoomgemalen en de moderne elektrisch aangedreven gemalen. Het aantal (werkzame) dieselgemalen loopt sterk terug; van de vele honderden die er ooit waren zijn er nu nog circa 20 over. Dieselgemalen sterven dus uit en dreigen zo langzamerhand zeldzamer te worden dan stoomgemalen. Het boek wil enerzijds de geschiedenis documenteren en anderzijds de bewustwording hierover bij de waterschappen vergroten. Het behandelt op een toegankelijke manier de geschiedenis van de verbrandingsmotor, de fabrikanten van de in de Nederlandse gemalen toegepaste motoren en de menselijke kant: het leven en werken op en met een motorgemaal.